ހޫނު މޫސުން ފެށުމާއެކު އަބަދުގެ ޝަކުވާއަކީ ކަރަންޓު ބިލު ބޮޑުވުމެވެ. އަހަރުގެ އެހެން މަސްތަކާއި އަޅާބަލާއިރު، ހޫނު މޫސުމާއި ދިމާކޮށް ކަރަންޓު ބިލްތައް ބޮޑުވެ ދައްކަން ޖެހޭ އަދަދު މަތިވުމެވެ. ކުރިއަރާފައިވާ މި ދުނިޔޭގައި މިކަން މިގޮތަށް ހިނގާ ސަބަބު އޮޅުން ފިލުވުމަކީ ފަސޭހަކަމަކަށް ވިޔަސް އިންސާނީ ތޮބިއްޔަތާ އެއްގޮތައް އެކަމަށް މާބޮޑު ސަމާލު ކަމެއް ދިނުމުގެ ބަދަލުގައި އާންމުކޮށް ކުރެވެނީ "ބިލް ބޮޑުވުމުގެ" ޝަކުވާ އެވެ. މިއާއެކު، މިކަން މިގޮތައް ހިނގަން މެދުވެރިވާ ސަބަބަކީ ކޮބާ ތޯ ވަރަށް ތިލަކޮށް ބަލާލުން މުހިންމު ކަމުގައި ދެކެމެވެ.
ފުރަތަމަ ކަމަކަށް މިއީ ހަމަ އެކަނި ރާއްޖޭގައި އެކަނި ދިމާވާ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. ހޫނު މޫސުމާއި ދިމާކޮށް، އެހެން ގައުމުތަކުގައި ވެސް މި މައްސަލަ ދިމާވެ އެވެ. މިދިޔަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި އަވައްޓެރި އިންޑިއާ އާއި ލަންކާ، ބަންގްލަދޭޝްގެ އިތުރުން ވެސް އެހެން ގައުމުތަކުގެ ހަބަރުތައް ބަލާ ދިރާސާކޮށް އުޅުނު ބަޔަކަށް މި މައްސަލަ އެ ގައުމުގައި އޮތް މިންވަރު ވެސް އެނގިގެން ދާނެ އެވެ. އަދި މިކަމަށްޓަކައި ދިރާސާތަކެއް ހެދި، އޭގެ ސަބަބުތައް ވެސް ވަނީ ދެނެގަނެވިފަ އެވެ. މިކަންކަމަކީ އެކަމަށް ސަމާލުވެ ތިބެއްޖެ ނަމަ ބިލް ބޮޑުނުވެ ސަލާމަތްވުމުގެ ފުރުސަތުވެސް އޮތް ކަމެކެވެ. އެކަމަށްޓަކައި ކުރަންޖެހޭ ކަންކަން ކުރުމުގެ ބާރު މި އޮންނަނީވެސް ކަސްޓަމަރު އަތްމަތީގަ އެވެ.
ހޫނު މޫސުމުގައި ބިލް ބޮޑުވުމުގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ސަބަބަކަށް ވަނީ ބޭރާއި އެއްވަރަށް ގޭގެ އެތެރޭގެ ފިނިހޫނުމިން ވެސް އުފުލުމެވެ. ރޫމްޓެމްޕަރޭޗާ މައްޗަށްދާ ވަރަކަށް އެތަނެއް ފިނި ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ހަވާލުކޮށްފައިވާ އެއާކޮންޑިޝަން ނުވަތަ އޭސީ ތަކުން ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތް ބޮޑުވެގެންދެ އެވެ. އެއާއެކު އެ މަސައްކަތް ކުރުމަށް އިތުރަށް ކަރަންޓުނަގައި، ބިލަށް އެބައި އިތުރުވެގެންދެ އެވެ.
ތިރީގައި އެވާ ދެ ގްރާފުން ފެންނަނީ 2018 އަދި 2019 ވަނަ އަހަރުގެ މާލޭ ސަރަހައްދުގެ ފިނިހޫނުމިން ހުރި ގޮތާއި މި ސަރަހައްދުގައި އެ ދުވަސްވަރު ކަރަންޓު ބޭނުން ކުރެވިފައިހުރި ވަރު ފެންނާނެ އެވެ. އެގޮތުން ފެބްރުއަރީ މަހުން ފެށިގެން ހޫނުމިން މަތިވަމުންގޮސް އޭޕްރީލް މަހު ފިނިހޫނުމިން ޕީކަށް ގޮސްފައިވާއިރު ކަރަންޓު ބޭނުން ކުރެވިފައި ހުރި ނިސްބަތް ވެސް އެންމެ މަތިވެފައިވަނީ އެމަހުގައިކަން ފާހަގަކޮށްލެވެ އެވެ. އަދި ހަމަ އެގޮތައް މޫސުމަށް އައި ބަދަލާއެކު އަހަރުގެ ބާކީ އޮތް ހިސާބުގައި ފިނިހޫނުމިނާއި އެއްވަރަށް ކަރަންޓު ބޭނުން ކުރެވިފައި ހުރި ނިސްބަތް ވެސް އެވްރެޖްކޮށް ދަށަށް ގޮސްފައިވާކަން ފާހަގަ ކުރެވެ އެވެ.
މިކަންކަން މިހެން ހުރުމާއެކު ހޫނު މޫސުމުގައި ފިނި ކުރަން ގެންގުޅޭ އާލާތްތަކާއި، ހޫނު ކުރަން ގެންގުޅޭ އާލާތްތަކަށް ރަނގަޅަށް ބަލައިގެން އުޅެފިނަމަ ބިލް ބޮޑުވުމުގެ ފުރުސަތު ކުޑަވެގެންދާނެ އެވެ. އެގޮތުން އޭސީ ވެސް 25 ޑިގްރީ އަށް ވުރެ ދަށް ނުކުރުމާއި ފިނި ބޭރު ވާގޮތައް ކޮޓަރީގެ ދޮރުތައް ހުޅުވާފައި ނުބެހެއްޓުން އަދި އަވި ނުވަންނަ ގޮތައް ކުޑަދޮރުތަކުގައި ފޮތި ދެމުން ފަދަ ކުދިކުދި ކަންކަން ކޮށްގެން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ބިލް ބޮޑުވިޔަ ނުދީ އެއްވަރެއްގައި ހިފެހެއްޓުމުގެ ފުރުސަތު އެބައޮތެވެ.
ހޫނު މޫސުމުގެ ކުރިންނާއި އޭގެ ފަހުން ވެސް އޭސީގެ އައުޓްޑޯ ޔުނިޓާއި އިންޑޯ ޔުނިޓް ސާވިސް ކުރުމާއި ސާވިސް ނުކުރިކަމުގައިވީ ނަމަވެސް، ފިލްޓަރުތައް ސާފުކޮށްލުން ފަދަ ކަންކަން ކޮށްގެން އޭސީގެ އެފިޝިއެންސީ އިތުރު ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑުވެ އެވެ. އަދި އޭސީގެ އައުޓްޑޯ ޔުނިޓް ހިޔާކުރުމަކީވެސް އޭސީގެ އެފިޝިއެންސީ އަށް ރަނގަޅު ބަދަލެއް ގެނުވާނެ ކަމެކެވެ. މީގެ އިތުރުން އެމްބިއެންޓް ޓެމްޕަރޭޗާ ހުންނަ ގޮތުންނާއި ރާއްޖޭގައި މިހާތަނަށް އިމާރާތް ކުރެވިފައިވާ ތަންތަނަކީ އެނާޖީ އެފިޝިއެންޓް އިމާރާތްތަކަކަށް ނުވުމުން 16 ޑިގްރީ އަށް އޭސީ ދަށްކުރިނަމަވެސް އެ ޓެމްޕަރޭޗާ އަށް އޭސީ އަކަށް އެތަނެއް ފިނި ކުރެވޭނީ ވަރަށް މަދު ހާލަތެއްގަ އެވެ.
ކުޑަ ތަނެއްގައި ބޮޑު އޭސީއެއް ހަރުކޮށްގެން އެވަރަށް ޓެމްޕަރޭޗާ ދަށްކުރެވުނު ނަމަވެސް މާގިނަ އިރުތަކެއް ވަންދެން 16 ޑިގްރީގައި އެކޮޓަރިއެއް ނުބެހެއްޓޭނެ އެވެ. އެހެން ކަމުން އަނެއްކާވެސް އޭސީ ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތް ބޮޑުވެ، ކަރަންޓު އިތުރަށް ބޭނުން ކުރަން ފަށާނެ އެވެ. ކަން މިހެން ހުރުމާއެކު، އަބަދުވެސް 25 ޑިގްރީ އިން މަތީގައި އޭސީ ބެހެއްޓުމަކީ މިކަމުގައި އޮތް އެންމެ ހަރަދުކުޑަ އަދި ރަނގަޅު ގޮތެވެ. އޭސީއެއް ގަންނަ އިރު، އެތަނަކާއި އެކަށީގެންވާ ޒައިޒެއްގެ އޭސީއެއް ގަތުމާއި އޭސީ ގަންނަ އިރު އެނާޖީ އެފިޝިއެންސީ ކްލާސް އަށް ބެލުންވެސް
މުހިންމެވެ.