ފްލައިން ސްކޫލުގެ އޮޑިޓްގައި ސިވިލް އޭވިއޭޝަންގެ ބޮޑެތި އިހުމާލުތައް

އައްޑޫ ސިޓީގެ ގަމުގައި ހިންގަމުން ގެންދިޔަ އޭޝިއަން އެކަޑަމީ އޮފް އެއިރޮނޯޓިކްސް (އޭއޭއޭ)ގެ މަސައްކަތްތައް ރެގިއުލޭޓް ކުރުމުގައި މޯލްޑިވްސް ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީން ވެފައިވާ ބޮޑެތި އިހުމާލުތަކެއް އޮޑިޓް އޮފީހުން ފެންމަތިކޮށްފި އެވެ.

އޮޑިޓް އޮފީހުން އެ މައްސަލަތައް ފެންމަތިކުރީ އޭއޭއޭ ރެގިއުލޭޓް ކުރުމުގައި ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީން ކޮށްފައިވާ މަސައްކަތްތަކުގެ އޮޑިޓެއް ހަދައިދިނުމަށް ޓްރާންސްޕޯޓް މިނިސްޓްރީން އޮޑިޓް އޮފީހުގައި އެދުމާ ގުޅިގެން ތައްޔާރުކުރި އޮޑިޓް ރިޕޯޓްގަ އެވެ.

އޮޑިޓުގައި ބަލާފައިވަނީ 2018 އިން 2020 އަށް ސިވިލް އޭވިއޭޝަނުން ކޮށްފައިވާ މަސައްކަތުގެ ޕާފޯމެންސަށެވެ. ނަމަވެސް ބައެއް ކަންކަމުގެ ޒާތުން 2018 ވަނަ އަހަރުގެ ކުރިން ހިނގާފައިވާ ކަންކަމަށާއި އަދި 2020 ވަނަ އަހަރުގެ ފަހުން ހިނގާފައިވާ ބައެއް ކަންކަމަށް ވެސް އޮޑިޓްގައި ބަލާފައިވެ އެެވެ.

އޮޑިޓްގައި ފާހަގަކުރެވުނު މައިގަނޑު 10 ކަމެއް ރިޕޯޓްގައި ފާހަގަކޮށްފައިވެ އެވެ.

އެގޮތުން ފުރަތަމަ ކަމަކަށް އޮޑިޓް ރިޕޯޓްގައި ބުނެފައިވަނީ ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީގެ ސްޓޭންޑަޑް އޮޕަރޭޓިން ޕްރޮސީޖާ އަދި ލައިސެންސް އިންސްޕެކްޓާ ހޭންޑްބުކްގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތަށް އިންސްޕެކްޝަން އަދި އޮޑިޓްތައް ކުރަމުން ގޮސްފައިވާ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން ކޮންމެ އަހަރަކު ފްލައިން ސްކޫލުގެ މަތިންދާ ބޯޓު ތަކުގެ ތިން ބައިކުޅަ އެއްބަޔަށް ވުރެ ގިނަ އަދަދެއްގެ މަތިންދާ ބޯޓު ތަކުގެ އެއާވާދިނަސް ދިރާސާކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ. އަދި އަހަރަކު އެއްފަހަރު މެއިންޓަނަންސް އަދި ކޮންޓިނިއުއިން އެއާވާދިނަސް އާއި ގުޅުންހުރި އޭވިއޭޝަން ގަވައިދާ އެއްގޮތަށް އަމަލުކޮށްފައިވާ މިންވަރު ބެލުމަށް ކުރެވޭ އޮޑިޓާއި، އޭޓީއޯ އޮޑިޓް އޮތޯރިޓީން ކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ. އަދި ގުޅުންހުރި މައްސަލަތައް ފާހަގަކުރަމުން ގެންގޮސްފައިވާ ކަމަށެވެ.

މި ރިޕޯޓްގައި ބުނެފައިވަނީ ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީން 2020 ވަނަ އަހަރު ފްލައިން ސްކޫލްގައި ބޭނުންކުރި ތިން މަތިންދާ ބޯޓެއްގެ އެއާވާދިނަސް ރިވިއުގައި ފާހަގަކުރެވުނު ކަންކަން އިސްލާހު ކުރުމަށް ދީފައިވާ މުއްދަތުގައި އެ ކަންކަން އޭއޭއޭ އިން އިސްލާހުކޮށްފައި ނުވާ ކަމަށެވެ. އެކަމަކު އިސްލާހު ކުރަން ދިން މުއްދަތު ހަމަވެ، ފިޔަވަޅު އެޅުމަށް ސިވިލް އޭވިއޭޝަނަށް އިތުރު 43 ދުވަސް އަދި 44 ދުވަސް ނެގި ކަމަށް ފާހަގަކޮށްފައިވެ އެވެ.

ތިންވަނަ ކަމަކަށް ރިޕޯޓްގައި ފާހަގަކޮށްފައިވަނީ މެއިންޓެނެންސާ ގުޅުންހުރި ކަންކަމުގައި 2018 ވަނަ އަހަރުގެ އޮޑިޓުގައި ފާހަގަކުރެވުނު ކަންކަން އިސްލާހު ކުރުމަށް އަޅާނެ ފިޔަވަޅުތަކުގެ ޕްލޭން ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީގެ އެސްއޯޕީގައިވާ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ހުށަހަޅާފައި ނުވާ މައްސަލަ އެވެ. އެ ޕްލޭނަކީ އެކި ފަހަރުމަތިން ރިވިއު ކުރެވޭ ޕްލޭނަކަށް ވެފައި ހުށަހެޅުން ލަސްވާތީ ކަންކަން އިސްލާހު ކުރުމަށް އިތުރު މުއްދަތު ނަގައި ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީން އޭއޭއޭ އަށް އިތުރު އިރުޝާދު ދިނުމަށް ހުރަސްއެޅުނު ކަމަށް ރިޕޯޓްގައިވެ އެވެ.

މި ރިޕޯޓްގައިވާ ގޮތުން ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީން، އޭއޭއޭ އިން ބޭނުންކުރާ މަތިންދާބޯޓު ފްލީޓްގެ ކެޕޭސިޓީ ހަރުދަނާ އުސޫލަކުން ބަލަމުން ގޮސްފައެއް ނުވެ އެވެ. އެކަމަކު 2018 ވަނަ އަހަރުގެ އޭޓީއޯ އޮޑިޓްގައި އޭއޭއޭ ގައި އެކަށީގެންވާ އަދަދަކަށް މަތިންދާ ބޯޓު އޮތް ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމަށާއި ނަމަވެސް އެ ނިންމުން ނިންމުމުގައި ބަލާފައިވާ ކަންކަން އޮޑިޓް ފައިލްގައިވާ ލިޔެކިޔުމުގައި އެނގެން ނެތް މައްސަލަ ވެސް ތިލަކޮށްފައިވެ އެވެ. ދެހާސް އަށާރަ ވަނަ އަހަރު އެހެން އަހަރުތަކަށް ވުރެ ނިސްބަތުން ގިނަ އަދަދެއްގެ ދަރިވަރުން ސްކޫލާއި ގުޅިފައިވީ ނަމަވެސް އެ އަހަރުގެ އޮޑިޓުގައި އެ ދަރިވަރުންނަށް އެކަށީގެންވާ މަތިންދާ ބޯޓުު ފްލީޓެއް އޮތްކަން ސިވިލް އޭވިއޭޝަނުން ޔަގީންކޮށްފައި ނުވާ ކަމަށްވެސް ރިޕޯޓްގައިވެ އެވެ.

"2018 ވަނަ އަހަރުު ކޮމާޝަލް ޕައިލެޓް ލައިސެންސް ޓެސްޓް ހެދުމަށް އެންމެ މަތިންދާ ބޯޓެއް ބޭނުންކުރަމުން ގޮސްފައިވާއިރު، އެ މަތިންދާ ބޯޓުު މެއިންޓެނެންސަށް ގްރައުންޑް ކުރަން ޖެހިއްޖެނަމަ މަތިންދާ ބޯޓުު ފްލީޓްގެ ކެޕޭސިޓީ އަށް ކުރާނެ އަސަރަށް އޮޑިޓްގައި ރިއާޔަތް ކުރެވިފައި ނެތުން"

ފަސްވަނަ ކަމަކަށް ރިޕޯޓްގައި ބުނެފައިވަނީ އޭވިއޭޝަން ގަވާއިދުތަކާ ހިލާފަށް، އޭއޭއޭ އިން ދަރިވަރުންގެ ރިކޯޑުތައް ބަލަހައްޓާފައިވާއިރު އެ މައްސަލައަށް ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީން ހައްލެއް ހޯދާފައި ނުވާ ކަމަށެވެ. ދަރިވަރުން އެކްޓިވް އަދި އިންއެކްޓިވް ކަމަށް އޭއޭއޭ އިން ކަނޑައަޅަމުން ގޮސްފައިވާ ކަން ސިވިލް އޭވިއޭޝަނަށް 2016 ވަނަ އަހަރު ފާހަގަކުރެވިފައިވާ ކަމަށާއި އަދި އެގޮތަށް ކަނޑައެޅުމަށް ވަކި އުސޫލެއް ގެންގުޅެފައި ނުވާކަން އޮކްޓޫބަރު 24، 2019 ގައި ކުރެވުނު ތަހުގީގަކުން އޮތޯރިޓީއަށް ފާހަގަކުރެވުނު ކަމަށެވެ. އެކަމަކު އެކަމަށް ވަކި އުސޫލެއް ކަނޑައެޅުމަށް އޭއޭއޭ އާއި އެކު ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީން ފުރަތަމަ ވެސް މަޝްވަރާކޮށްފައިވަނީ ފެބްރުއަރީ 9، 2020 ގައި ކަމަށްވެސް ބުނެފައިވެ އެވެ.

މި ރިޕޯޓްގައި ވަނީ ފްލައިޓް އިންސްޓްރަކްޓަރަކަށް ނިސްބަތުން ޖެހޭ ދަރިވަރުންގެ އަދަދު ހިސާބުުކުރުމުގައި އެއް އަހަރުން އަނެއް އަހަރަށް އެއް އުސޫލެއް ގެންގުޅެފައި ނުވުމާއި ހިސާބުތަކާ ގުޅޭ ލިޔެކިއުންތައް ބަލަހައްޓާފައި ނުވާ މައްސަލަ ވެސް ފެންމަތިކޮށްފަ އެވެ. އެގޮތުން 2016 އަދި 2020 ވަނަ އަހަރު ދަރިވަރުންނާއި އިންސްޓްރަކްޓަރުންގެ ރޭޝިއޯ ހިސާބު ކުރުމަށް ހަމައެކަނި އެކްޓިވް ދަރިވަރުންގެ އަދަދު ބޭނުންކޮށްފައިވާ ކަމަށް ފާހަގަކޮށްފައިވެ އެވެ. އެކަމަކު 2019 ވަނަ އަހަރު އެ ރޭޝިއޯ ހިސާބު ކުރުމަށް ޖުމްލަ ދަރިވަރުންގެ އަދަދު ބޭނުންކޮށްފައިވާ ކަމަށްވެސް ބުނެފައިވެ އެވެ.

"އަދި 2018 ވަނަ އަހަރު އޭޓީއޯ އޮޑިޓްގައި އިތުރު ދެ އިންސްޓްރަކްޓަރުން ބޭނުންވާ ކަމަށް މޯލްޑިވްސް ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީން ފާހަގަކޮށްފައިވީ ނަމަވެސް އެ އަދަދު ހިސާބު ކޮށްފައިވާ ގޮތުން އޮތޯރިޓީގެ އޮޑިޓް ރިޕޯޓުންނާއި އޮޑިޓާ ގުޅޭ އިތުރު ލިޔެކިޔުންތަކުން ވެސް އެނގެން ނެތުން،" އޭއޭއޭ އިން ހިންގާފައިވާ އޮޅުވާލުންތައް ފެންމަތިކުރަމުން ބުނެފައިވެ އެވެ.

ހަތްވަނަ ކަމަކަށް ރިޕޯޓްގައި ބުނެފައިވަނީ ފްލައިޓް އިންސްޓްރަކްޓަރަކަށް ނިސްބަތުން ޖެހޭ ދަރިވަރުންގެ އަދަދުގެ މައްސަލަ އިސްލާހު ކުރުމަށް 2016 ވަނަ އަހަރުގެ އޭޓީއޯ އޮޑިޓުގައި ލަފާދީފައިވާ ގޮތަށް އޭއޭއޭ އިން އަމަލުކޮށްފައި ނުވާ ކަމަށާއި އަދި ހަރުދަނާ އުސޫލަކުން އޮތޯރިޓީން ވެސް އެކަން މޮނިޓާކޮށްފައި ނުވާ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން 2016 ވަނަ އަހަރުގެ އޮޑިޓްގައި ލަފާ ދީފައިވާ ގޮތަށް ތިން މަހުން އެއް މަހު ދަރިވަރުންނާއި އިންސްޓްރަކްޓަރުންގެ ރޭޝިއޯ އޮތޯރިޓީއާ ހިއްސާކޮށްފައި ނުވާ ކަމަށް ފާހަގަކޮށްފައިވެ އެވެ. ތަމްރީން މެދުކެނޑިއްޖެނަމަ އެކަމާ ގުޅޭ "ތަމްރީން ކުރިއަށްދާ ގޮތުގެ ރިޕޯޓެއް" ހުށަހަޅަމުން ގެންގޮސްފައި ނުވާ ކަމަށްވެސް ބުނެފައިވެ އެވެ. އަދި ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީން މައްސަލަ ހައްލުކުރުމަށްޓަކައި އަހަރަކު އެއް ފަހަރު ހިސާބުތައް ބަލައި އިސްލާހުކުރަން ފުުރުސަތުދީ، އިސްލާހުކުރާނެ ގޮތުގެ ޕްލޭން ރިވިއުކުރަމުން ދިޔަ ނަމަވެސް އެގޮތަށް އަމަލުކޮށްގެން މައްސަލަތައް ހައްލުކޮށްފައި ނުވާ ކަމަށްވެސް ފާހަގަކޮށްފައިވެ އެވެ.

ރިޕޯޓްގައި ބުނެފައިވަނީ ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީން ކަނޑައަޅާ އޭވިއޭޝަން ގަވާއިދުތަކާ ހިލާފުވުމުން ފިޔަވަޅު އެޅުމަށް، ފަހުގެ އުސޫލެއް އެކުލަވާ ނުލެވި ދިގު މުއްދަތެއް ވެސް ހޭދަވެފައިވާ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން މިހާރުގެ އޭވިއޭޝަން ގާނޫނުތަކުން، އޭވިއޭޝަން ގަވައިދުތަކާ ހިލާފުވުމުން އެކަށީގެންވާ ފިޔަވަޅު އެޅުމުގެ ފުރުސަތު ނެތް ކަން އޭވިއޭޝަން ގާނޫނަށް އިސްލާހު ގެނައުމުގެ މަސައްކަތާ ގުޅޭގޮތުން އޮތޯރިޓީން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ލިޔުމުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވާ ކަމަށްވެސް ރިޕޯޓްގައިވެ އެވެ.

ނުވަވަނަ ކަމަކަށް ރިޕޯޓްގައި ބުނެފައިވަނީ އޭވިއޭޝަން ގަވާއިދުތަކާ ހިލާފުވުމުން ޖޫރިމަނާ ކުރުމަށް ސާފުު އުސޫލެއް ކަނޑަނާޅައި ދިގު މުއްދަތެއް ސިވިލް އޭވިއޭޝަން އޮތޯރިޓީން ހޭދަކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން 2001 ވަނަ އަހަރުން 2020 ވަނަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެމްބަރުގެ ނިޔަލަށް އަމަލުކުރަމުން ގޮސްފައިވާ މެނުއަލްގައި ބަޔާންކުރާ ގަވައިދާ ހިލާފު އަމަލުތަަކަކީ 2018 އިން 2020 ވަނަ އަހަރާ ދެމެދު އަމަލުކޮށްފައިވާ އޭވިއޭޝަން ގަވައިދުތަކުގެ މާއްދާތަކާ ސީދާ ގުޅުމެއް ނެތް މެނުއަލެއް ކަމަށް ފާހަގަކޮށްފައިވެ އެވެ. އަދި މަދަނީ ވައިގެ ދަތުރުފަތުރުގެ ގާނޫނުންނާއި ސެޕްޓެމްބަރު 30، 2020 އިން ފެށިގެން އަމަލުކުރަމުން އައިސްފައިވާ "އެމްސީއާރް 19 ޓްރާންޒިޝަން ރޫލް" އިން ޖޫރިމަނާ ކުރެވޭ އެންމެ ބޮޑު އަދަދަކީ ފަސްލައްކަ ރުފިޔާ ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ. އެކަމަކު އެ އަދަދަކީ އޭއޭއޭ އިން ކޮމާޝަލް ޕައިލެޓް ލައިސެންސް ތަމްރީނަށް ދަރިވަރެއްގެ އަތުން ނަގާ ކޯސް ފީ އަށް ވުރެ ނިސްބަތުން ކުޑަ އަދަދެއް ކަމަށްވެސް ފާހަގަކޮށްފައިވެ އެވެ.

މި ރިޕޯޓްގައި އިތުރަށް ބުނެފައިވަނީ މަތީ ތައުލީމާއި ތަމްރީން ދޭ މަރުކަޒުތައް ހިންގުމުގައި ދިމާވާ މައްސަލަތަކުން ދަރިވަރުންނަށް ކޮށްފާނެ އަސަރުތަކުން ދަރިވަރުންގެ ހައްގުތަކާއި ކިޔެވުން ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް ކަށަވަރުކޮށްދީ ރައްކާތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭނެ ހަރުދަނާ ނިޒާމެއް ވެސް ގާއިމުކޮށްފައި ނުވާ ކަމަށެވެ. އެކަމަކު ކަމާ ގުޅޭ މަސައްކަތްތައް މިނިސްޓްރީ އޮފް ހަޔާ އެޑިޔުކޭޝަނުން ކުރަމުން ގޮސްފައިވާ ކަމާއި، އޭއޭޭއޭ ގައި ކިޔަވާ ދަރިވަރުން ހުށަހަޅާފައިވާ ޝަކުވާތަކާއި މައްސަލަތައް މިނިސްޓްރީން ބަލަމުން ގޮސްފައިވާ ކަމަށްވެސް ރިޕޯޓްގައިވެ އެވެ.

"ނަމަވެސް ހަމައެކަނި ޝަކުވާ ނުވަތަ މައްސަލަ ހުށަހެޅުމުން މައްސަލަތައް ބަލައި، ޕްރޯއެކްޓިވްކޮށް މަތީ ތައުލީމާއި ތަމްރީން ދޭ މަރުކަޒު ތަކުގެ ދަރިވަރުންނާ ގުޅޭ ކަންކަން މޮނިޓާ ނުކުރާނަމަ ދަރިވަރުންގެ ހައްގުތަކާއި ފޯރުކޮށްދޭންޖެހޭ ރައްކާތެރިކަން އެންމެ މުހިއްމު ވަގުތުގައި ފޯރުކޮށްދިނުމަށް މިނިސްޓްރީ އަށް ދަތިވުން،" ފާހަގަކުރެވުނު ދިހަވަނަ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި އޮޑިޓް ރިޕޯޓްގައި ހިމަނާފައިވެ އެވެ.